คำถามยอดฮิต! ผู้ป่วยจะสามารถหยิบจับสิ่งของได้หรือไม่ จะกลับมาจับได้เมื่อไร
ผู้ป่วยจะสามารถหยิบจับสิ่งของได้หรือไม่ จะกลับมาจับได้เมื่อไร?
การเตรียมความพร้อมเพื่อการฟื้นฟูการใช้งานมือและแขนเป็นสิ่งสำคัญ สำหรับผู้ป่วยและญาติผู้ดูแล การเตรียมความพร้อมในการใช้งาน ส่วนของมือและแขนนั้น จะต้องใช้ความเข้าใจในเรื่องต่างๆ ที่เกี่ยวข้องกับการฟื้นฟูทางกายภาพอย่างถูกต้อง อันจะช่วยให้การกลับมาใช้งานเป็นปกติเกิดขึ้นได้อย่างรวดเร็วและมีประสิทธิภาพมากยิ่งขึ้น
ในขั้นพื้นฐาน การเข้าใจส่วนประกอบหรือการเคลื่อนไหวในแต่ละงานเป็นสิ่งสำคัญที่จะช่วยให้ผู้ป่วยที่เป็นโรคหลอดเลือดสมองสามารถฝึกฟื้นฟูได้อย่างมีประสิทธิภาพ
ยกตัวอย่างเช่น เมื่อมีคำถามว่า ผู้ป่วยจะสามารถหยิบจับสิ่งของได้หรือไม่ จะกลับมาจับได้เมื่อไร ?
ชวนมาวิเคราะห์อย่างละเอียดกัน
หากคิดวิเคราะห์ในรายละเอียดลงไปจะพบว่า การจะทำให้เกิด 1 กิจกรรมง่ายๆ เช่น การหยิบจับสิ่งของที่คนทั่วไปทำกันนั้น เกิดจากการเคลื่อนไหวที่ละเอียดหลายส่วนประกอบกัน
- ผู้ป่วยต้องสามารถแบหรือเปิดมือออกได้ก่อน
- การหยิบจับสิ่งของต้องอาศัยการกระดกข้อมืออย่างน้อย 30 องศา
- การกำมือหยิบจะต้องมีการกระดกข้อมือ เพื่อช่วยรักษาความยาวที่เหมาะสมของกล้ามเนื้องอนิ้วมือ และเพื่อเพิ่มประสิทธิภาพในการจับ
- อีกทั้งการควบคุม "การเกร็งของกล้ามเนื้อ" ที่ใช้ประกอบในการงอข้อมือและนิ้วมือไม่ให้เป็นอุปสรรคก่อนการเรียนรู้การหยิบจับสิ่งของ ก็เป็นเรื่องที่ต้องจัดการ
อุปสรรคที่ต้องฟันฝ่า
สำหรับผู้ป่วยโรคหลอดเลือดสมอง อาจมีอาการเกร็งของกล้ามเนื้องอข้อมือและนิ้วมือซึ่งอาจเป็นอุปสรรคต่อการกระดกข้อมือ
ดังนั้น การเตรียมความพร้อมก่อนการฝึก ลดอาการเกร็ง ลดความเจ็บปวดร่วมไปด้วยเป็นสิ่งสำคัญอย่างมากที่จะทำให้ผู้ป่วยมีความสุข ไม่เจ้บทุกข์ขณะทำการรักษา
ปัจจัยเรื่องอาการเกร็งตัวของกล้ามเนื้อนั้น... พบความสัมพันธ์กับความเร็วและความตั้งใจมากเกินไปในการฝึก หลายท่านอ่านคงตกใจว่า ตั้งใจมากๆที่จะฝึก ทำไมกลับกลายเป็นแย่ ก็เพราะว่าถ้าผู้ป่วยขยับเคลื่อนไหวเร็วเกินไป หรือตั้งใจจดจ่อในการเคลื่อนไหวมากเกินไป จะทำให้กล้ามเนื้อเกร็ง และยิ่งไปรบกวนการเคลื่อนไหวที่เป็นปกติมากขึ้น
ดังนั้น ความรู้ความเข้าใจเกี่ยวกับองค์ประกอบของการเคลื่อนไหวเพื่อประกอบเป็นกิจกรรมเป้าหมายหนึ่งนั้น จะทำให้ผู้ป่วยเข้าใจกระวนการฝึกและวิเคราะห์ประเมินตนเองขณะทำการฝึกฟื้นฟูได้
บทความโดย
หมอมิ้นท์ พญ.วรัชยา วลัยลักษณาภรณ์ แพทย์ผู้เชี่ยวชาญทางด้านสมองและระบบประสาท