เปลี่ยนสูตรอาหารทางสายยางแล้ว "ท้องเสีย" เกิดจากอะไร?

ญาติหลายท่านไม่กล้าที่จะลองสูตรอาหารใหม่ๆ เพราะกลัวว่าผู้ป่วยจะท้องเสีย วันนี้หมอจะมาเล่าให้ฟังว่า แท้จริงแล้ว สาเหตุที่ผู้ป่วยท้องเสีย หลังได้รับฟีดนั้น เกิดจากสาเหตุใดบ้าง

อาการท้องเสียอาจเกิดได้จากหลายสาเหตุ

สาเหตุที่พบบ่อย

เกิดจากอาหารไม่สะอาด

มีไวรัสหรือแบคทีเรียปนเปื้อนในอาหารเหลว

เกิดจากการเก็บรักษาอาหารในอุณหภูมิที่ไม่เหมาะสม

ทำให้อาหารเน่าเสียโดยผู้ดูแลไม่ทราบ

เกิดจากการให้อาหารด้วยอัตราไหลที่เร็วเกินไป

หากเป็นการแขวนห้อยถุงอาหาร มักจะเกิดในกรณีที่ผู้ดูแลห้อยถุงอาหารสูงเกินไป ทำให้อาหารเหลวไหลเร็ว

เกิดจากสูตรอาหารมีส่วนผสมของนม

เนื่องจากการย่อยนมที่มีส่วนผสมของแลคตูโลสในผู้สูงวัยนั้น มักเกิดการย่อยไม่ดีหรือย่อยไม่ได้ ทำให้ขับถ่ายออกมาโดยไม่ผ่านการย่อยเป็นลักษณะท้องเสียได้

เกิดจากสูตรอาหารปั่นมีความหนืดเกินไป

สังเกตได้จากอัตราไหลของอาหารปั่นนั้นช้ามาก และมักมีอาหารเหลวตกค้างไปตามสายยางให้อาหารที่เห็นได้จากภายนอก อาหารปั่นลักษณะดังกล่าวจะก่อให้เกิดการดึงน้ำจากนอกลำไส้ออกมาอยู่ในลำไส้มาก และขับออกมาเป็นอุจจาระในลักษณะอาหารที่ยังไม่ย่อย คล้ายอาการท้องเสียนั่นเอง

วิธีการป้องกันและแก้ไข

อาหารเหลวที่บรรจุแล้วควร ใช้ให้หมดภายใน 24 ชั่วโมง

จัดเก็บเข้าตู้เย็นทันทีในช่องปกติและอยู่ในตู้เย็นตลอดเวลา ห้ามนำเก็บแช่ที่บริเวณช่องฝาประตูตู้เย็น เนื่องจากอาจไม่สามารถควบคุมอุณภูมิได้เหมาะสมคงที่

ไม่ควรนำอาหารเหลวที่บรรจุในถุงให้อาหารออกมาอยู่นอกตู้เย็นนานเกิน 2 ชั่วโมง

ล้างมือให้สะอาดก่อนการเตรียมอาหารและก่อนให้อาหารทางสายยางแก่ผู้ป่วย

ไม่ควรปรับสูตรอาหารเอง หลีกเลี่ยงการใช้นมวัวเป็นส่วนผสมในอาหารปั่น

หากปัญหาเกิดจากการให้อาหารด้วยอัตราไหลที่เร็วเกินไป อาจพิจารณา

ใช้เครื่องดริปอาหารอัตโนมัติที่สามารถปรับอัตราเร็วการไหลของอาหารเข้าสู่สายยางฟีดอาหารผู้ป่วยได้ โดยปล่อยอาหารให้ไหลช้าๆไม่เร็วกว่า 30 มิลลิลตรต่อนาที
ใช้สายยางให้อาหารที่ต่อจากถุงเข้าสูงสายยางจมูก/หน้าท้องของผู้ป่วยแบบหมุนปรับอัตราการไหลได้
ปรับความสูงของการแขวนห้อยถุงอาหารให้อยู่ในระดับที่ต่ำลง

กล่าวโดยสรุป ท่านผู้อ่านคงตอบคำถามกับตัวเองได้แล้วว่า

สาเหตุที่ผู้ป่วยท้องเสีย หลังได้รับฟีดนั้น เกิดได้จากหลายสาเหตุ ไม่ได้เกิดจากการได้รับฟีดอาหารสูตรใหม่เพียงอย่างเดียว หากอาหารสูตรใหม่นั้นทำผ่านกระบวนการที่สะอาด เหมาะสม ก็จะไม่เกิดอาการท้องเสียตามมาแต่อย่างใด

อาหารปั่นผสมที่ดีจะต้องสะอาดและปลอดภัย มีคุณค่าทางโภชนาการครบ ย่อยง่าย หลีกเลี่ยงส่วนผสมของนมวัว ผู้ดูแลจะต้องปรุงอาหารที่เป็นประโยชน์ต่อร่างกายของผู้ป่วย โดยอาจปรับเปลี่ยนสูตรอาหารให้หลากหลายไม่จำเจ แต่คงคุณค่าทางโภชนาการครบถ้วนเท่าเดิม อาหารที่หลากหลายพบว่าสามารถช่วยรักษาสมดุลของร่างกายและยังดีต่อระบบย่อยอาหารอีกด้วย

บทความน่าสนใจ

บทความโดย

หมอมิ้นท์ พญ.วรัชยา วลัยลักษณาภรณ์ แพทย์ผู้เชี่ยวชาญทางด้านสมองและระบบประสาท